Veertig jaar later groeien jonge mensen op met het idee dat status en rijkdom verwerven een keuze is. Je maakt of breekt je eigen leven. Als je maar op tijd een handige afslag neemt. Social media verworden steeds meer tot een etalage voor het ego. Je kunt er leren snel geld te maken zonder te werken, dat uit te geven aan mooie spullen en verre reizen en dan weer geld te maken door dat te showen. Wie niet mee kan - of wil - is gekke Henkie. Is het gek dat zo veel jongeren het niet meer trekken?
De lokvogel naar die illusie van geluk? Ophef. Tijdens de koffie clickbaiten we mechanisch naar alarmerende filmpjes die schreeuwen om een snel en hard oordeel. Om daarna meteen te kunnen kiezen voor dé quick fix voor het gat in de ziel: spullen kopen. Er is een rechte lijn tussen het 'Meer, meer, meer' van de hang naar spullen naar het 'Minder, minder, minder' van de angst om het bestaan.
Komende week bereikt een perverse combinatie van die twee het centrum van de macht. Bitter Rechts toont een agenda vol zoethoudertjes en wegkijkertjes. Met meer mest en rode diesel en recht van de sterkste. En met minder cultuur en veelkleurigheid en oog voor wat kwetsbaar is.
Is this the world we created? GroenLinks blijft geloven dat we een andere wereld kunnen creëren. Een wereld van mensen die beseffen dat blijvend geluk niet te vinden is tussen de schuttingen van het eigen gelijk, omringd door spullen die snel weer kapotgaan. Van mensen die verlangen naar een fijne woon- en leefomgeving waarin ze kunnen ontspannen en elkaar kunnen ontmoeten.
Politiek kan zo veel meer zijn dan passen op de portemonnee, stillen van de snelle trek en elimineren van de ergste ellende. Politiek kan - nee: moet - gaan over investeren in de kwaliteit van de plek waar we wonen en de manier waarop we samenleven. In natuur en in cultuur. Investeringen die zich terugbetalen in de toekomst van onze planeet en het welzijn van onze inwoners. Ja, de tijden zijn onzeker en de Perspectiefnota bereidt ons voor op tijden waarin we slimmer met geld moeten omgaan. We vragen niet zozeer om 'meer, meer, meer'. En ook niet om 'minder, minder, minder'. Maar om een andere kijk op de dingen.
Om te beginnen: op de plek waar we wonen. We doen van alles om ons steentje bij te dragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Maar het is ook zaak dat we ons voorbereiden op de gevolgen die nu al zichtbaar zijn. Gortdroge en kletsnatte perioden wisselen elkaar af. Met één constante: het wordt geleidelijk warmer. Enkele jaren geleden is ervoor gekozen om bij groenonderhoud uit te gaan van beeldkwaliteit. Ingrijpen voordat het er niet meer uitziet.
GroenLinks pleit voor een aanvullend criterium: bijdragen aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Meer en veelzijdiger groen houdt water vast, dempt hitte en nodigt mensen uit om elkaar te ontmoeten. En laten we mensen vooral uitdagen om grijs in te ruilen voor groen.
Dat brengt me op de manier waarop we samenleven. We spreken vaak over ons dorp, maar volgend jaar vieren we toch echt dat Baarn 675 jaar stadsrechten heeft. Ooit een kleine gemeenschap van boeren, groeide Baarn voortdurend door de komst van mensen van buiten. Van rijke Amsterdammers in de zogenoemde Gouden Eeuw tot nieuwe Nederlanders in deze tijd. 675 jaar Baarn is hét moment om Baarn in al zijn veelkleurigheid te laten zien. Trots waar het kan én met oog voor wat het soms ook heeft gekost.
Ten slotte: het geld. In de Perspectiefnota schetst het college een evenwichtige route naar een tijd waarin geld uit Den Haag minder vanzelfsprekend is. Niet alleen uitgaven beheersen, maar ook inkomsten verhogen. Met een onbenutte belastingcapaciteit van 24 procent is er ruimte. En onlangs werd ons voorgerekend dat je met gerichte lokale heffingen ook kosten kunt verlagen én gewenste doelen kunt bereiken.
Terecht heerst er bij inwoners veel zorg over de alsmaar stijgende afvalstoffenheffing. Wij werken graag toe naar een systeem waarin inwoners meer grip op hun kosten krijgen, en wel door gedifferentieerde tarieven, ofwel diftar. Het principe is eenvoudig: de vervuiler betaalt. Wie minder afval produceert, bespaart geld.
Dat is onze inzet voor het debat. En uiteraard zijn wij benieuwd naar voorstellen van andere fracties om te investeren in de kwaliteit van de plek waar we wonen en de manier waarop we samenleven.
Opdat we straks kunnen zeggen: This is the world we created.