De beeldvorming rond paleis Soestdijk is aan het kantelen. Baarn zit ernstig met de plannen van projectontwikkelaar MeijerBergman Erfgoed in zijn maag. Niet vanwege de restauratie van het paleis en de ideeën er een kenniscentrum voor Nederlandse innovaties van te maken. Maar nu blijkt hoezeer de plannen onoverkomelijke nadelen met zich mee brengen.
Een grootschalige nieuwe woonwijk rond het Marechausseeterrein, Alexanderkwartier geheten en een hotel met 120 kamers direct tegenover het paleis. En dat terwijl het gebied onderdeel uitmaakt van het Natuur Netwerk Nederland, waar juist de natuur centraal hoort te staan.
De recente geschiedenis van paleis Soestdijk is niet om vrolijk van te worden. Het paleis is ernstig vervallen. Terwijl het paleis een nationaal icoon is, wil de rijksoverheid de restauratie en de kosten daarvan niet op zich nemen. Een prijsvraag werd daarom uitgeschreven, welke projectontwikkelaar het paleis zou gaan opknappen. MeijerBergman Erfgoed won met het project Made by Holland en heeft paleis en omliggende grond gekocht van het Rijksvastgoedbedrijf.
Er werden mooie plannen gepresenteerd, maar met in ons achterhoofd de Wintertuin, waar de gepresenteerde vlindertuin later een partycentrum bleek te zijn, hadden we al langer onze bedenkingen. Een projectontwikkelaar wil immers zijn financiële investeringen terugverdienen en kan dat wel zonder grootschalige plannen. Veel bleef tot nog toe onduidelijk. En toen lag daar het ‘Ruimtelijk Kader’ voor de ontwikkelingsplannen rond het paleis en de raad moest daar binnen drie weken een besluit over nemen. Op ruimtelijk-ordeningsgebied misschien wel het meest ingrijpend plan in Baarn van de laatste halve eeuw! En dan moet je als raadslid in drie weken tijd heel veel lezen, je oordeel vormen en er een besluit over nemen. Dat is hard werken.
Gelukkig werd de raad bij de meningsvorming geholpen door de vele inspraakreacties die er op het plan kwamen in de informatie-in-de-raad op 3 april. Er waren maar liefst 16 insprekers en eigenlijk waren ze allemaal kritisch tot zeer kritisch over de voorgestelde plannen in het Ruimtelijk Kader.
De plannen voor woningbouw rond het marechausseeterrein roepen wel het meest weerstand op. Een woonwijk met 98 woningen en appartementen, deels in een nu nog ongerept stuk bosgebied, 2,5 keer zo groot als het feitelijke marechausseeterrein. De geplande woonwijk steekt als een wig het omliggende Paardenbos in, verstoort ecologische verbindingen, en oude waardevolle boskernen dreigen te verdwijnen.
De onderzoeken naar natuurwaarden, maar ook het mobiliteitsonderzoek, zijn nog niet afgerond. Dat betekend dat de raad op dit moment nog niet kan overzien wat de gevolgen zijn van alle geplande ontwikkelingen. Wij concludeerden daarom dat het voorstel nog niet rijp was voor besluitvorming
Moties
GroenLinks drong tijdens het raadsdebat aan op het opstellen van een gebiedsvisie waarin alle mogelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied rond Baarn in samenhang worden bekeken. En dan weloverwogen beslissen wat erop Soestdijk kan gaan gebeuren. In de Besluitvergadering van 17 april werd duidelijk dat de hele raad dat wil, maar tegelijk niet MeijerBergman Erfgoed voor de voeten wil lopen met mogelijk uitstel van hun aangepaste plannen. Raadsbreed is een motie aangenomen waarin die gebiedsvisie er moet komen, maar niet op de heel korte termijn.
De andere motie die de raad aannam op 17 april gaat ook over samenhang, maar dan over de samenhang in de plannen binnen het paleisterrein: er moet één compleet voorontwerpbestemmingsplan voor het gehele project komen en niet twee losse zoals MeijerBergman Erfgoed wil. Heel belangrijk, want dan kan de raad straks de plannen in samenhang beoordelen en kunnen inwoners van Baarn dat ook. Diezelfde motie legt forse beperkingen op aan de woningbouw op het marechausseeterrein. De motie zegt daarover dat woningbouw alleen mag plaatsvinden binnen de bestaande bebouwingscontouren van het huidige Marechausseeterrein. Deze motie kreeg een meerderheid van 16 van de 19 stemmen. GroenLinks was bij het opstellen van beide moties betrokken en ondersteunde ze van harte.
Ruimtelijk Kader van de agenda
Nu het stof van de raadsvergaderingen is neergedaald, kan de balans worden opgemaakt. De raad heeft zich in grote meerderheid en met een krachtig signaal gekeerd tegen de te grootschalige plannen van Made by Holland. Het Ruimtelijk Kader werd met instemming van vrijwel iedereen in de raad gewoon van de agenda gehaald, omdat de consequenties hiervan nog niet duidelijk zijn. De vraag is nu aan MeijerBergman Erfgoed hoe hiermee op gepaste wijze om te gaan. GroenLinks hoopt dat de projectontwikkelaar nieuwe wegen inslaat, andere kostendragers zoekt, kleinschaliger plannen maakt. Als de projectontwikkelaar haar oorspronkelijke plannen koste wat het kost wil doorzetten, dan zal er een confrontatie met de raad komen, dat werd op 17 april wel duidelijk. Het zou kunnen betekenen dat de raad niet instemt met het voorontwerpbestemmingsplan, wat de procedure nog meer vertraagd. Daar zit niemand op te wachten. Zeker ook wij niet. GroenLinks streeft naar een spoedige restauratie van het paleis en een mooie en evenwichtige toekomst voor het gebied daarom heen, met respect voor de natuur. Zo maken we van Paleis Soestdijk weer het waardig visitekaartje voor ons Vorstelijk Baarn.