Afgelopen weekend sprak ik met een jonge man van ergens in de twintig over wat hem bezig houdt. Hij deelde mooie en deels herkenbare ervaringen, maar kwam ook met zorgen. Over hoe je aan woonruimte komt. Hoe je de energierekening kunt blijven betalen. En hoe je omgaat met de druk om voortdurend te presteren. Dat het leven als twintiger helemaal niet zo onbezorgd is.
Hij stipte ook de toestand in de wereld aan. De klimaatverandering. En de oorlog in Oekraïne. Wat dat gaat betekenen voor de toekomst van zijn generatie. En hij wierp een vraag op die me raakte: "Waarom leert de mensheid maar niet van het verleden?"
"Waarom leert de mensheid maar niet van het verleden?" Die vraag bleef de rest van het weekend rondspoken in mijn hoofd. Ik vind dat ik een plicht tot optimisme heb: om te blijven geloven in vooruitgang en ontwikkeling naar meer bewustzijn. En daarnaar te handelen. Maar hoe realistisch is dat vandaag de dag nog?
We struikelen van crisis naar crisis. En het lijkt er soms op alsof we niet meer de veerkracht hebben om er met zijn allen de schouders onder te zetten. Overal is verharding in het onderlinge contact te zien. Denken in tegenstellingen. In tweedelingen. Op wereldschaal, maar net zo goed om de hoek.
Oost tegenover west. Noord tegenover zuid. Wappies tegenover schapen. Den Haag tegenover Brussel. Het platteland tegenover de stad. Straight tegenover queer. Eigen volk tegenover asielzoekers. De gemeente tegenover de provincie. Het volk tegenover de elite, waarbij het volk goed is en de elite slecht.
En last but not least: de burger tegenover de overheid.
Het meest verontrustende? Dat ik begrip heb voor dat laatste.
De overheid heeft zich de laatste jaren niet altijd van haar beste kant laten zien. Sterker nog: zij heeft - bewust of onbewust - haar aandeel geleverd in het versterken van tegenstellingen. Door maatregelen te treffen die huizenprijzen hebben opgejaagd, waardoor mensen met een laag inkomen geen betaalbare woning meer kunnen vinden. Door mensen met een niet-Nederlandse achternaam die een foutje maakten bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag meedogenloos aan te pakken. En door mensen die die andere oorlog zijn ontvlucht gewoon maar in het veld te laten slapen. Bepaald geen voorbeelden van het tegengaan van tweedeling.
We struikelen van crisis naar crisis. Er liggen grote uitdagingen op ons pad. En steeds meer van die uitdagingen moeten door de gemeente worden opgepakt. Hoe zorgen we voor betaalbare woningen? Waar wekken we duurzaam energie op? Hoe bieden we passende zorg voor jongeren en ouderen? Hoe bieden we ruimte aan nieuwkomers in onze gemeenschap?
Als je zulke belangrijke vragen moet beantwoorden, is het van levensbelang dat je weet wat er onder de mensen leeft. Dat je luistert naar je inwoners. En daarom is onze fractie er zo gelukkig mee dat dit college werk maakt van het betrekken van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties bij het vormgeven van Baarn. Werk maakt van het benutten van de kennis, ervaring en energie die overal in ons dorp aanwezig is. Werk maakt van een gemeente van de gemeenschap.
En Baarn heeft van zich laten horen. De respons van inwoners op de enquête overtreft alle verwachtingen. En ook de andere mogelijkheden om mee te praten zijn goed benut.
Een gemeente voor de gemeenschap. Dat is hard nodig. Zeker nu één van die vele uitdagingen die op ons bord liggen heel urgent is geworden. De Russische inval in Oekraïne heeft ons doen beseffen hoe afhankelijk we zijn van fossiele brandstoffen.
We weten al jaren dat we niet kunnen doorgaan op de oude weg. Dat we daarmee hard op weg zijn de aarde onleefbaar te maken voor de mens. Maar voor velen was dat nog een ver-van-mijn-bedshow. Een sluipende crisis.
Nu de gasprijzen door het dak gaan komt het ineens heel dichtbij. We voelen het allemaal in onze portemonnee. Plotseling is het zonneklaar: we moeten ons energieverbruik drastisch terugschroeven en zo snel mogelijk zelf grip krijgen op onze energieopwekking.
En daarbij moet de focus nog meer naar warmte. Want zo'n 85 procent van onze energiebehoefte gaat over het verwarmen van onze huizen en gebouwen.
Ik verwacht dat meerdere partijen vanavond in gesprek willen over de vraag hoe we energiearmoede gaan aanpakken. Terecht, want de nood is hoog en we moeten snel handelen.
Wat GroenLinks betreft trekken we die vraag breder: hoe gaan we er voor zorgen dat we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zo snel mogelijk gaan terugdringen? En hoe betrekken we de Baarnse gemeenschap daarbij, zodat het een gezamenlijk project wordt?
De komende drie jaar hebben we een flink overschot op de begroting. Graag gaan we met de andere fracties in debat over de vraag of we bereid zijn om een deel van dat overschot in te zetten voor een extra impuls aan de verduurzaming van woningen, bedrijven en maatschappelijk vastgoed.
Dan nog iets heel anders. Uit de enquête naar voren dat veel inwoners groot belang hechten aan natuur. Afgelopen week bleek nog maar eens hoe geliefd de bossen van Lage Vuursche zijn. Maar we lopen daar wel tegen de grens aan van wat het gebied aankan.
GroenLinks wil graag in debat over de vraag of we daar nu iets aan moeten doen.
Debat terugkijken? Dat kan hier.
