Plan huisvesting theater en bibliotheek
Door de jaren heen is GroenLinks Baarn altijd duidelijk geweest over de huisvesting van theater en bibliotheek. We hebben als raad gekozen voor een levendig centrum. Dat maakt alleen kans als je daar winkels en horeca samenbrengt met culturele en maatschappelijke voorzieningen. In onze visie past het weghalen van een basisvoorziening als de bibliotheek hier niet in. Daarom stemden we in februari 2023 tegen het plan om theater en bibliotheek samen te brengen in het pand aan de Rembrandtlaan. Uiteindelijk haalde het plan het niet. Daarmee viel meteen ook de financiële onderbouwing voor het plan weg. Als we het daarbij hadden gelaten, hadden we het bestuur van De Speeldoos met een kluitje in het riet gestuurd. Na veel wikken en wegen koos de raad in februari unaniem voor het doorrekenen van de nieuwe situatie zonder bibliotheek. Omdat er in de raad fundamenteel verschillend werd gedacht over de wens om het huidige gebouw te behouden, werd gekozen voor drie scenario's: benodigde investeringen voor een gezonde exploitatie voor 10, 20 en 40 jaar.
Onze fractie verbond daaraan de wens om een met een Kunst- en cultuurvisie te komen waaruit duidelijk blijkt:
- wat Baarn aan kunst en cultuur te bieden heeft;
- hoe al die uitingen en organisaties bijdragen aan de Baarnse samenleving; en
- wat er qua 'stenen en centen' nodig is om dat alles te laten groeien en bloeien.
Dat levert volgens ons de onderbouwing op die noodzakelijk is om straks weloverwogen keuzes te maken.
Ten slotte betekende de keuze voor een bibliotheek in het centrum ook dat er opnieuw moest worden gekeken naar de huisvesting van maatschappelijke organisaties in panden van de gemeente. Die hadden inmiddels samen een visie ontwikkeld op samenwerking in het pand dat de bibliotheek zou achterlaten.
Afgelopen maand moesten we beslissen over budgetten voor die drie acties:
- Opstellen van een nieuwe Kunst- en cultuurvisie.
- Actualiseren van het Plan maatschappelijk vastgoed.
- Uitwerken van de scenario's voor de exploitatie van De Speeldoos.
De uitwerking van een unaniem aangenomen motie. Niet meer en niet minder. Waarom werd het dan toch spannend?
Moeilijke keuzes over tijd en geld
Het is goed om daartoe even in te gaan op een aantal dilemma's in dit dossier:
- Het bestuur en de directie van De Speeldoos willen een pand waarin ze optimaal kunnen programmeren. Hun visie is dat grote producties - maar ook congressen en bijeenkomsten - genoeg geld moeten opbrengen om kleinere kunst- en cultuuractiviteiten voor de Baarnse bevolking te kunnen financieren. Het huidige pand - dat in vele opzichten niet meer van deze tijd is - werkt daarin belemmerend. Zo is het nu onmogelijk om de grote en de kleine zaal tegelijk te gebruiken. Maar met die investeringen zijn wel grote bedragen gemoeid.
- Iedere vertraging in besluitvorming zorgt dat De Speeldoos langer in onzekerheid blijft over de toekomst. Tegelijkertijd kun je pas verstandig investeren als je helder hebt welke investeringen uiteindelijk in totaal het meeste opleveren voor de samenleving, tegen kosten die de gemeenschap nog kan en wil dragen.
De zaak kwam op scherp te staan door een noodkreet vanuit het bestuur van De Speeldoos. Die kwam erop neer dat De Speeldoos jaarlijks meer dan € 100.000 tekortkomt, en eind 2024 failliet zou gaan als de gemeente niet zou bijpassen. De raad sprak uit dat dat niet mocht gebeuren en het college garandeerde dat het de situatie zou oplossen.
Desondanks ontstond in het dorp, gesteund door een petitie, het alarmerende beeld dat het einde van het theater nabij was. Logisch dat de petitie massaal werd ondertekend, want het draagvlak voor een theater in Baarn is groot.
Zoeken naar een oplossing
De fractie van VoorBaarn zocht contact met het bestuur en besprak mogelijkheden om de doorlooptijd van het onderzoek te verkorten door:
- gebruik te maken van bestaande onderzoeksresultaten; en
- de samenwerking tussen gemeente, bestuur en adviseurs te versterken.
Het bestuur reageerde begrijpelijkerwijs verheugd. Toen we de resultaten van dit gesprek in coalitieverband bespraken, bleek dat VoorBaarn die niet los zag van haar uitdrukkelijke wens om daaraan een bijdrage te koppelen van maximaal € 4 miljoen voor 10 jaar.
We omarmden het voorstel om de doorlooptijd te verkorten. Dat lag anders voor de € 4 miljoen voor 10 jaar. We hielden vast aan de lijn om eerst duidelijk te krijgen welk scenario het meeste opleverde tegen aanvaardbare jaarlijkse lasten voor de gemeenschap. Die zouden in geval van een investering voor langere tijd wel eens lager kunnen uitvallen.
Het lukte niet om dit fundamentele verschil in visie te overbruggen. Na veel heen en weer bellen kwamen we erop uit dat we wethouder Veldhuizen om een toezegging zouden vragen over het verkorten van de doorlooptijd. Met als bijkomend voordeel dat het onderzoek daarmee goedkoper zou worden. En zo geschiedde.
De wethouder ging mee in de wens om bestaande onderzoeksresultaten te gebruiken en de samenwerking te versterken. Maar hij kon niet garanderen dat het daardoor allemaal veel sneller zou gaan en goedkoper zou worden. Uiteindelijk besloten we dit te accepteren. Omdat daarmee hoe dan ook recht wordt gedaan aan het uitzoekwerk dat het bestuur van De Speeldoos in het verleden al samen met zijn adviseurs heeft uitgevoerd.
Nieuwe Kunst- en cultuurvisie verwacht in lente 2024
Al met al kunnen we in de lente van 2024 een nieuwe Kunst- en cultuurvisie tegemoet zien en weten we vóór de zomer wat dat gaat betekenen voor de behoefte aan huisvesting. En weten we op welke manieren De Speeldoos een gezonde exploitatie kan draaien. En zo ook ruimte kan scheppen voor kunst en cultuur die misschien niet rendabel is, maar wel van groot belang is voor onze inwoners.
Ten slotte besloot de raad bij meerderheid om het acute gat in de exploitatie van De Speeldoos voor twee jaar te dichten. Onze fractie gaf er de voorkeur aan om daarover bij de begroting in oktober een beslissing te nemen, maar we vinden het prima dat het nu al is uitgesproken.
Andere kwesties
Het ging in september niet alleen over De Speeldoos. Zo spraken we ook nogmaals over de toekomst van het oude ziekenhuis Meander en over de invulling van het Pasveerterrein aan de Schoolstraat.
Het CDA wilde het college wat meer ruimte geven om voorbereidingen te treffen voor de herontwikkeling van het ziekenhuis Meander. Er ligt een plan dat niet meer uitgaat van een ziekenhuis sec, maar van zorg en wonen met zorg. Wat ons betreft een goede lijn, omdat daaraan grote behoefte is. Met als positief bijeffect dat er dan in het dorp reguliere woningen vrijkomen die we hard nodig hebben voor onze woningzoekenden.
Zoals bekend zijn de plannen echter bepaald niet onomstreden. De raad wil eerst meer duidelijkheid van het college over hoe groot de ruimte is. Wordt vervolgd.
Dan was er nog een motie over het Pasveerterrein aan de Schoolstraat. Daar wil een ontwikkelaar een project realiseren dat financieel haalbaar is. De gemeente wil vasthouden aan voldoende betaalbare woningen per bouwproject. En belanghebbenden - met name omwonenden - willen dat er bij woningbouwplannen rekening met hen wordt gehouden. In de praktijk betekent dat: geen hoogbouw. Het bleek onmogelijk om op deze plek aan al deze eisen te voldoen. Als we niets zouden doen, komen er weer bedrijfspanden en komen er geen woningen voor onze woningzoekenden bij. Dat vonden wij - en de rest van de raad - niet 'te verkopen'.
Voor onze fractie gaf de doorslag dat we in november een nieuwe Huisvestingsverordening gaan vaststellen (een besluit met regels over nieuwe huisvesting). Deze verordening geeft de gemeente veel meer mogelijkheden om ervoor te zorgen dat er ook echt veel betaalbare woningen bijkomen. Te verwachten is dat het voortdurende gesteggel met projectontwikkelaars dan tot het verleden behoort. We kijken reikhalzend uit naar de nieuwe Huisvestingsverordening, want betaalbaar wonen is één van onze speerpunten.
Maar nu eerst: de begroting. Met daarin soepeler regels voor verduurzaming van monumenten en meer aandacht voor voet- en fietspaden die voor iedereen toegankelijk zijn. Zaken die onze fractie eerder dit jaar met succes heeft aangekaart.
Terugkijken raadsvergaderingen
Benieuwd naar alle besproken onderwerpen in september? Luister naar en/of bekijk de raadsvergaderingen via baarn.notubiz.nl.
