De besluitvorming over de locatie van het theater en de bibliotheek vormde de apotheose van een debat van jaren. Al in 2016 werd er gesproken over de gezamenlijke huisvesting van theater en bibliotheek in het huidige pand van de Speeldoos, noodzakelijk om beide een perspectief voor de lange termijn te geven. Het vooruitzicht dat de bibliotheek uit het centrum zou verdwijnen leidde tot veel onrust in het dorp.
Toen feitelijk al was besloten om theater en bibliotheek samen te voegen in een ‘vernieuwbouwde’ Speeldoos kwam projectontwikkelaar JeeGee Vastgoed met het plan om een gloednieuw pand te ontwikkelen op de plaats van de huidige Arcade en zo cultuur naar de Brink te halen. Het bracht de gemoederen in beweging.
Tegenstanders wezen op de gevolgen voor de gemeentebegroting en vreesden hogere lasten voor de inwoners. Voorstanders betoogden dat dit een unieke kans was om het kwakkelende centrum een impuls te geven. Bewonersinitiatief ‘De Baarnse Feniks’ haalde ruim 2.600 handtekeningen voor een Cultuurhuis op de Brink op. De centrumondernemers zagen kansen voor de felbegeerde extra voetstappen in de Laanstraat. Samen met pandeigenaren en de economische afdeling van de gemeente vormden zij De Gouden Driehoek, die een visie ontwikkelde op de toekomst van een Levendig Centrum met een concentratie van culturele en maatschappelijke functies op de Brink.
In mei 2019 besloot de raad om JeeGee Vastgoed een kans te geven om het alternatief uit te werken. Het college vergeleek de voors en tegens van de twee opties en voegde er nog een derde aan toe: nieuwbouw aan de Hoofdstraat, direct achter de Hema. Wethouder Prakke was duidelijk in zijn voorkeur: ‘vernieuwbouw’ van de Speeldoos voor een bedrag dat inmiddels was opgelopen naar 8,9 miljoen. De twee opties in het centrum achtte hij te duur en te risicovol. Opvallend was dat bij de afweging bijna uitsluitend werd gekeken naar de functionaliteit voor de toekomstige gebruikers: Speeldoos en bibliotheek en niet naar de eventuele impuls van een Cultuurhuis voor de uitstraling van het centrum.
De al bestaande tweedeling in de raad verscherpte zich. De partijen die van meet af aan geen heil zagen in een Cultuurhuis in het centrum zagen hun standpunt bevestigd. BOP en PvdA geloofden niet dat een Cultuurhuis zou bijdragen aan een Levendig Centrum. De VVD vond het plan te duur en te risicovol.
Onze fractie dacht er anders over. Net als VoorBaarn en de coalitiepartijen D66 en ChristenUnie / SGP vonden we de onderbouwing van de keuze van het college voor de Rembrandtlaan niet erg overtuigend. Om een financieel punt te noemen: er werd in het plan geen rekening gehouden met een werkelijk duurzame verbouwing. Maar voor alles misten we bij het college het lef om tegen de uitdrukkelijke wens van bijna alle betrokkenen in een belangrijke stap te zetten naar een Levendig Centrum.
Het CDA bleef moeite houden met de risico’s van het in zee gaan met een projectontwikkelaar en durfde de stap uiteindelijk niet aan. Dat gaf de doorslag: er ontstond nét geen meerderheid voor ons amendement voor een Cultuurhuis in het centrum.
We hebben ons al in ons verkiezingsprogramma uitgesproken voor een Cultuurhuis in het centrum. En dan niet alleen een theaterzaal voor de avonduren, maar een centrale plek waar de hele dag reuring is. Met een moderne, uitnodigende bibliotheek. Met ruimtes voor kunst. Een lichte, centrale ruimte met uitzicht over de Brink, waar ouderen na de markt een kopje koffie komen drinken en jongeren samenwerken aan schoolprojecten. Waar besturen en werkgroepen de koppen bij elkaar steken. Waar zelfstandigen netwerken. Of waar je als passant op weg naar de speciaalzaak even binnenwandelt om de kranten door te nemen en te bekijken wat er binnenkort in het dorp te doen is. Kortom: een plek waar Baarnaars elkaar ontmoeten.
Wij zagen een Cultuurhuis in het centrum als een broodnodige condensatiekern voor verbinding in het dorp. Wij waren - en zijn - ervan overtuigd dat cultuur in de breedste zin van het woord een bindmiddel tussen mensen is en helpt om ervaringen van eenzaamheid en uitsluiting te verlichten.
Was het een dagdroom? Ja, maar wel een dagdroom die door menig expert werd omschreven als een kans die je moet grijpen. Die van harte werd gesteund door bijna iedereen die ertoe doet in het centrum. En door heel veel Baarnaars.
Dit was een kans die zich maar eens in de vijftig jaar voordoet. Het heeft niet zo mogen zijn.
